URGENTIES – SPOEDGEVALLEN
‘Oeps, ik ben uitgeschoten met een mes… een lelijke snijwonde…’
‘Sinds een paar minuutjes heb ik aanvallen van onhoudbare pijn in mijn buik…’
‘Oma voelt zich niet goed en ze is gevallen…’
Het zijn enkele van de situaties die zich kunnen voordoen waarbij je graag zo vlug mogelijk de dokter laat komen.
WAT DOE JE IN DEZE EN ANDERE DRINGENDE GEVALLEN? Bel de huisarts!
Wij zullen je enkele vragen stellen om zo vlug en zo goed mogelijk de ernst van de situatie in te schatten. We kunnen je al enkele tips en goede raad geven wat te doen en wat niet te doen.
Thuis blijven of naar de praktijk komen?
Aan de telefoon zal de huisarts je zeggen wat er vervolgens moet gebeuren. In de meeste situaties kan je naar de dokterspraktijk komen. Daar beschikken we immers over al het nodige onderzoeks- en behandelingsmateriaal. In andere gevallen gaan we proberen om zo vlug als enigszins mogelijk ter plaatse te komen.
Bij een sportongeval, een ongelukje op het werk of op school breng je best ook meteen de nodige formulieren voor de verzekering mee.
Graag enig begrip - urgente geneeskunde behoort in principe niet tot onze verantwoordelijkheid.
De dagen zijn - voor ons als huisarts - vaak stevig gevuld. Het reageren op dringende zaken kan op een ongelukkig moment komen. In artsenkrant verscheen laatst een artikel dat een kleine 20% van de huisartspraktijken geen ruimte meer heeft om te reageren op urgenties. Wij proberen wel nog beschikbaar te zijn. Soms is het echter moeilijk om meteen alles te laten vallen bijv. als we aan een kleine ingreep bezig zijn of soms komt het ook ongelukkig uit omdat we ons vrij ver van de patiënt bevinden waardoor we niet vlug ter plaatse kunnen zijn. Het reageren op dringende oproepen gooit de dagplanning in de war en kan er voor zorgen dat we een heleboel andere mensen laten wachten... maar als het nodig is hebben we dat er voor over.
Wij zullen echter steeds samen met u zo goed mogelijk de situatie inschatten om aldus tot een passende oplossing te komen en soms is de beste oplossing om meteen de 100 of 112 te bellen.
WANNEER BEL JE BEST METEEN EEN ZIEKENWAGEN?
Urgente en levensbedreigende medische problemen vallen onder de taken van de ambulance- en MUG-diensten. Wij bezitten als huisarts geen prioritair voertuig en zijn niet voldoende uitgerust voor complexe urgenties. Soms gaat er levensbedreigende tijd verloren als wij als huisarts eerst nog willen langskomen bij een overduidelijke dringende urgente patiënt.
Als je de ’100' of ’112' belt krijg je een keuzemenu: Politie of Ambulance. Kies voor ambulance. Zorg dat je duidelijk beschrijft wat het probleem is en dat je het adres kent van waaruit je belt. (Tip: installeer de 112 app: als je belt via deze app zien ze meteen je locatie, om het even waar je je bevindt.)
Je wordt vaak ook meteen gevraagd of je ook een MUG-wagen ter plaatse wil: d.w.z. of er ook een spoedarts ter plaatse dient te komen.
Je belt best meteen de ziekenwagen en een MUG-wagen bij:
- zwaar (verkeers-) ongeval met bewustzijnsverlies / veel bloedverlies of veel open wonden.
- zwaar letsel, trauma aan het hoofd met bewustzijnsverlies.
- tekenen van herseninfarct of -bloeding (gedaald bewustzijn, gestoorde spraak, verlamming: arm of benen niet meer kunnen bewegen, scheve mond…)
- tekenen van hartinfarct (stekende beklemmende pijn op de borstkas, benauwdheid, alg. onwelzijn, bleek, misselijk,…)
- alle personen met bewustzijnsverlies, ademhalingsproblemen, vermoeden van hartproblemen (bleek zien, koud zweet, gekende voorgeschiedenis... )
WAT KAN JE ZELF DOEN bij aan onbewuste persoon? Leg de persoon op zijn rug en denk aan ABC: Airway, Breathing, Circulation
- Hou uw oor boven de mond van de persoon terwijl u naar de borstkas kijkt : als de borstkas op en neer gaat dan ademt de persoon nog. Zorg dat de persoon vrij kan ademen door de luchtweg vrij te maken : Leg een hand op het voorhoofd en kantel het hoofd voorzichtig naar achteren om de luchtweg te openen. Til de kin op met 2 vingertoppen van de andere hand (kinlift).
- Kijk, luister en voel maximaal 10 seconden of er ademhaling is.
- Als er geen hartslag of ademhaling meer is start dan met hartmassage toe te passen: leg de persoon op de rug op een harde ondergrond en druk de borstkas ritmisch samen daar waar het hart ligt. continue hartmassage is belangrijker dan mond op mondbeademing.
- Als de persoon braakt ga dan eerder voor veiligheidshouding in zijligging (zie ehbo websites).
- Bij fysieke trauma's wees voorzichtig: verplaats de persoon zo weinig mogelijk. Zorg wel voor A B C !